Trambolin Üzerinde Zıplamanın Bilimi

Trambolin Üzerinde Zıplamanın Bilimi

Zıplamak. Bu hepimizin oldukça erken yaşlarda öğrendiği bir şeydir. İp atlamaktan büyük bir su birikintisine umarsızca atlamaya kadar, yaşınız ne olursa olsun yerden sadece birkaç saniye yükselmek bile heyecan vericidir. Ancak doğal sıçramanıza birazcık yay verdiğinizde, yerçekimine meydan okumak kolaylaşabilir. İşte trambolin burada devreye girer. Peki ama nasıl çalışıyor? Siz oyun oynarken devreye giren bilime ve zıplamanıza bu ekstra sıçramayı neyin sağladığına bir göz atacağız.

Peki, bir trambolini zıplatan nedir? Kısa cevap: Sizsiniz. Uzun cevap: Yerçekimsel potansiyel enerji, elastik enerji ve kinetik enerji dahil olmak üzere çok sayıda farklı enerji aktarımı. Hareketsiz durduğunuzda potansiyel enerjiye sahip olursunuz. Bu trambolin için de aynıdır. Esasen potansiyel enerji, depolanmış ve açığa çıkarılmayı bekleyen enerjidir. İnsan vücudu için potansiyel enerjimizin büyük bir kısmı yediğimiz yiyeceklerle temsil edilir, çünkü kendimizi zorladığımızda vücudumuzun gerçek enerjiye dönüştüreceği şey budur. Bir trambolin ise potansiyel enerjisini yaylarında depolar. Zıplamak için potansiyel enerjinizi kullandığınızda, trambolin de yaylarındaki potansiyel enerjiyi kullanarak sizi geri iter.

Tüm bunlar Newton’un Üçüncü Hareket Yasası’na dayanır; her etki için eşit ve zıt bir tepki vardır. Vücudunuz enerjisini bacaklarının kuvvetiyle tramboline uygulayarak minderi ittiğinde, minder bu hareketi emer ve daha sonra bu enerjiyi elastik enerjisiyle ters yönde geri göndererek yanıt verir. Bu eşit ve zıt tepki sizi havaya iten şeydir.

Farkında olmayabilirsiniz ama vücudunuz da elastik enerjiye sahiptir. Elbette kauçuktan ya da yaylardan yapılmamış olabilirsiniz ama vücudunuzdaki kaslar da aynı şekilde hareket eder. Zıplamak için çömeldiğinizde bacaklarınızda elastik enerji birikir ve zıpladığınızda bu enerji serbest kalır. Hatta bilim insanları atlamaya hazırlanma eylemini tendonlarınızı yay gibi sarmak olarak tanımlıyor. Sizin elastik enerjiniz, sizden daha fazla elastik enerjiye sahip olan trambolinin elastik enerjisine karşı hareket eder ve çok daha büyük bir tepkiye neden olur.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back To Top